Αθήνα, 8/10/2021
Προς την Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων
κ. Νίκη Κεραμέως
Προς τον Υφυπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων
Κ. Συρίγο

Θέμα: «Δια ζώσης διδασκαλία στα ΑΕΙ και ειδικότερα στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ»

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,

Την Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2021 διεξήχθη, με απαρτία, Έκτακτη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Μελών ΔΕΠ της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κατά την οποία συζητήθηκε, μεταξύ των υπολοίπων θεμάτων που απασχολούν τη Σχολή, το μείζον ζήτημα της επιστροφής στην «κανονικότητα» και της «δια ζώσης» διεξαγωγής των μαθημάτων του χειμερινού εξαμήνου, του τρέχοντος ακ. έτους. Το σύνολο των συμμετεχόντων υιοθέτησε την απόφαση του ΔΣ (20/09/2021) σχετικά με το ίδιο θέμα και ταυτόχρονα αποφάσισε να ξαναθέσει υπόψη της ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ αλλά και των υπευθύνων φορέων την προχειρότητα και την αντιφατικότητα με τις οποίες έχει συνταχθεί η ΚΥΑ (ΦΕΚ 4337 τ. Β΄, 18.09.2021 και στη συνέχεια η ΚΥΑ ΦΕΚ 4406 τ. B΄, 24.09.2021) η οποία ρυθμίζει την επιστροφή με φυσική παρουσία στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ο Σύλλογός μας και σε προηγούμενες ανακοινώσεις του είχε καλέσει τις Πρυτανικές αρχές, το Υπουργείο Παιδείας και τους αρμόδιους φορείς να δρομολογήσουν την επιστροφή της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην «προ Covid-19» κατάσταση, αφού όμως λάβουν υπόψη τις συστάσεις των ειδικών και τα επιδημιολογικά δεδομένα της περιόδου.

Η ιδιαίτερα μεγάλη συμμετοχή των μελών ΔΕΠ, του διοικητικού προσωπικού αλλά και των φοιτητών του ΕΚΠΑ στην επιχείρηση «Ελευθερία» μάς ικανοποίησε ιδιαίτερα και απέδειξε περίτρανα ότι τα μέλη της ακ. κοινότητας του Πανεπιστημίου μας έχουμε αντιληφθεί τη σημασία του εμβολιασμού για την επιστροφή όλων μας στο φυσικό μας χώρο, στις αίθουσες διδασκαλίας, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις και σεβόμενοι πάντοτε τα πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ που βρίσκονται σε ισχύ.

Δυστυχώς όμως, η καθυστερημένη γενικόλογη και ασαφής ΚΥΑ, όπως είναι και οι κάθε είδους γενικόλογες, με οριζόντια μέτρα αποφάσεις, η οποία δημοσιεύθηκε λίγες ημέρες πριν από την έναρξη των μαθημάτων, επιβάλλει με οριζόντιο τρόπο τους κανόνες επιστροφής στην «κανονικότητα» χωρίς σε κανένα της σημείο να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες –χωροταξικές ή εκπαιδευτικές– Τμημάτων και Σχολών και, προφανώς, δεν αντιμετωπίζει προβλήματα που θα προκύψουν κατά την εφαρμογή της αμέσως μετά την έναρξη των μαθημάτων.

Πιο συγκεκριμένα και εστιάζοντας στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, πρέπει να τονίσουμε ότι πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες σχολές σε αριθμό φοιτητών στην Ελλάδα και στην οποία καθημερινά παρακολουθούν μαθήματα πλέον των 9.000 φοιτητών. Αποτελείται από 13 τμήματα και φέτος εισήχθησαν σε αυτά περισσότεροι από 1500 πρωτοετείς φοιτητές. Οι αριθμοί αυτοί μιλούν από μόνοι τους. Σε απόλυτα νούμερα οι πρωτοετείς φοιτητές της Σχολή μας είναι περισσότεροι από το σύνολο των πρωτοετών φοιτητών πολλών Ελληνικών ΑΕΙ , καθιστώντας τη Σχολή μας μια από τις πολυπληθέστερες στον Ελληνικό Πανεπιστημιακό χώρο. Οι φοιτητές μας παρακολουθούν την εκπαιδευτική διαδικασία στο δαιδαλώδες κτήριο της Σχολής το οποίο περιλαμβάνει 21 αμφιθέατρα, πλέον των 40 αιθουσών διδασκαλίας, Γραμματείες 13 τμημάτων και της Κοσμητείας, εργαστήρια, γραφεία διδακτικού προσωπικού, 2 κυλικεία και φοιτητικό εστιατόριο. Το κτήριο είναι σε κάκιστη κατάσταση, αποτέλεσμα της πολυετούς αδιαφορίας για την ανακαίνισή του. Δε χρειάζεται να είσαι μηχανικός για να αντιληφθείς αμέσως τα προβλήματα εξαερισμού του. 

Η διαχείριση και μόνο των φοιτητών που εισέρχονται στη Σχολή ώστε να μην δημιουργείται συγχρωτισμός στους διαφόρους χώρους είναι εγχείρημα μη πραγματοποιήσιμο. Τα Υποχρεωτικά μαθήματα των πιο πολυπληθών τμημάτων (Φιλολογικό - Ιστορίας/Αρχαιολογίας - Ψυχολογίας) και τα προσφερόμενα μέσα από διατμηματικές συνεργασίες σε πλέον του ενός τμήματα, δηλώνονται από περισσότερους από 1000 φοιτητές/τριες και το πραγματικό ακροατήριο συχνά υπερβαίνει τα 400 άτομα σε αμφιθέατρα χωρητικότητας 300 ατόμων.

Ουσιαστικά, και σύμφωνα πάντα με τα όσα έχουν μέχρι σήμερα ανακοινωθεί, η ευθύνη ελέγχου των εισερχομένων σε κάθε αίθουσα ή αμφιθέατρο έχει μετατοπιστεί στο Τμήμα ή στον διδάσκοντα. Οι διδάσκοντες, χωρίς να είναι δική τους αρμοδιότητα και χωρίς να αποτελεί μέρος του θεσμικού τους ρόλου, προσπαθούν να ελέγξουν τα πιστοποιητικά των χιλιάδων φοιτητών/τριών που εισέρχονται στη Σχολή, κάτι που όμως δεν είναι εφικτό. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι τέτοιος όγκος φοιτητών/τριών είναι αδύνατο να ελεγχθεί αλλά και σε πιο απλές περιπτώσεις, όπως αυτές των λιγότερο πολυπληθών τμημάτων, ο έλεγχος 100 και πλέον συμμετεχόντων μετατρέπει τα μαθήματα σε κέντρο ελέγχου πιστοποιητικών.

Επιπλέον, η τήρηση όλων των αναγκαίων μέτρων «Υγιεινής και Καθαριότητας/Απολύμανσης σε όλους τους εκπαιδευτικούς χώρους των ΑΕΙ, η διασφάλιση επαρκούς αερισμού, ο συνεχής καθαρισμός και η εφαρμογή απολυμαντικών σε επιφάνειες και εργαστηριακό εξοπλισμό», προϋποθέτει την ύπαρξη νεκρών διαστημάτων μεταξύ των διαδοχικών μαθημάτων γεγονός που επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση μιας Σχολής το ωράριο της οποίας πλησιάζει το δωδεκάωρο (τα μαθήματα αρχίζουν στις 9:00 και ολοκληρώνονται στις 21:00). Επιπροσθέτως, το υπάρχον προσωπικό καθαριότητας δεν επαρκεί για τον καθαρισμό και απολύμανση όλων των χώρων διδασκαλίας (21 αμφιθέατρα και γύρω στις 25 αίθουσες) ανάμεσα στα μαθήματα.

Η κατάσταση όπως διαμορφώθηκε με το άνοιγμα της Σχολής στις 4 Οκτωβρίου είναι αποκαρδιωτική. Ως Σύλλογος δεν μπορούμε να μείνουμε απαθείς σε μια Σχολή που κινδυνεύει να μετατραπεί σε ωρολογιακή υγειoνομική βόμβα, χωρίς βέβαια να μπορεί κανείς να αποκλείσει ότι κάτω από τις υπάρχουσες θλιβερές συνθήκες δεν έχει ήδη ξεκινήσει η διασπορά. Ο Σύλλογός μας έγινε δέκτης σοβαρών παραπόνων για ασφυκτικές συνθήκες μέσα σε αμφιθέατρα και αίθουσες όπου οι φοιτητές/τριες είναι πολλαπλάσιοι των όσων μπορούν να γίνουν δεκτοί ξεπερνώντας τις συνθήκες πληρότητας 100% όπως ορίζονται από την ΚΥΑ, οι οποίες ήδη αποτελούν διακριτική μεταχείριση εις βάρος των ΑΕΙ όταν στα θέατρα και στους χώρους θεάματος το ποσοστό πληρότητας είναι 80%. Στη ΦΛΣ του ΕΚΠΑ, η πραγματικότητα ήταν ότι ήδη από την πρώτη εβδομάδα έναρξης υπήρχε προσέλευση φοιτητών/τριών σε χώρους, όχι μόνο σε αμφιθέατρα αλλά και σε αίθουσες, που η πληρότητα ξεπερνούσε το 120% και 150%. Το ΥΠΑΙΘ δεν έχει κάνει καμία πρόβλεψη για το πώς θα αντιμετωπιστούν τα μεγάλα ακροατήρια όχι μόνο στο ΕΚΠΑ αλλά και σε όλα τα μεγάλα Πανεπιστήμια. Οι φοιτητές και φοιτήτριες έγιναν για το ΥΠΑΙΘ επιλεκτικά αόρατοι και
αόρατες; Τι θα κάνουν οι διδάσκοντες, θα τους πετάνε έξω από τα αμφιθέατρα και τις αίθουσες, για να φτάσουμε στο 100% της πληρότητας της ΚΥΑ; Πότε το ΥΠΑΙΘ σκοπεύει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, όταν γίνει το κακό;

Ως Σύλλογος δεν μπορούμε να δεχθούμε την κατάφωρη καταστρατήγηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων των φοιτητών/τριών μας και των δικών μας στην υγεία. Αρνούμαστε ως εκπαιδευτικοί της Τριτοβάθμιας να εργαζόμαστε κάτω από άκρως επικίνδυνες υγειονομικές συνθήκες που θέτουν όλους μας σε κίνδυνο. 

Η στήριξη της δια ζώσης διδασκαλίας και η επιστροφή στην κανονικότητα, την οποία όλοι επιθυμούμε, προϋποθέτει αυστηρά πρωτόκολλα και μέτρα προστασίας, κυρίως όμως στήριξη των ΑΕΙ από το Υπουργείο και τις αρμόδιες υπηρεσίες. Για την ομαλή και με ασφάλεια διεξαγωγή της δια ζώσης διδασκαλίας

Ζητάμε:
• να υπάρξει άμεση ενημέρωση από την αρμόδια επιτροπή επιστημόνων για τα μέτρα που πρέπει να παρθούν για να διασφαλισθεί η δημόσια υγεία κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα ΑΕΙ
• να ληφθούν υπόψη οι δυνατότητες κάθε ΑΕΙ, Σχολής και Τμήματος και να προβλεφθεί, κατ’εξαίρεση με απόφαση Τμήματος και έγκριση από τη Σύγκλητο, η δυνατότητα υβριδικής ή/και διαδικτυακής (σε εξαιρετικές περιπτώσεις) διδασκαλίας σύμφωνα με τις δυνατότητες και τις ανάγκες του κάθε μαθήματος
• να δοθούν άμεσα τα απαιτούμενα κονδύλια για ενοικίαση χώρων και πρόσληψη διδακτικού προσωπικού για όσες περιπτώσεις κρίνεται αναγκαίο. Η δυνατότητα πρόσληψης έκτακτου προσωπικού να μην περιορίζεται μόνο σε φυσικά πρόσωπα
με «αποκλειστικό αντικείμενο τον έλεγχο των κατά περίπτωση πιστοποιητικών και βεβαιώσεων των συμμετεχόντων στη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία» αλλά να επεκταθεί και σε προσωπικό καθαριότητας. Ταυτόχρονα δε να δοθεί η δυνατότητα και τα απαιτούμενα κονδύλια για ενοικίαση χώρων που θα αποσυμφορήσουν τις υπάρχουσες δομές.

Όσον αφορά στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, 
Ζητάμε επιπλέον:
• να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ελέγχου των εισερχομένων, στις εισόδους της Σχολής, ώστε να αποκλεισθούν οι νοσούντες από COVID-19.

• να γίνει έλεγχος από την ΤΥΠΑ των αμφιθεάτρων και των αιθουσών για τον επαρκή εξαερισμό τους.

• Να δοθεί η δυνατότητα να διενεργούνται διαγνωστικοί έλεγχοι (PCR ή Rapid Test) πριν την είσοδο διδασκόντων, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού καθώς και φοιτητών στη Σχολή.

Ως πρώτη αντίδραση για τις επικίνδυνες υγειονομικές συνθήκες κάτω από τις οποίες υποχρεωνόμαστε να εργαστούμε και ενάντια στις διακρίσεις που γίνονται εις βάρος διδασκόντων και φοιτητών-τριών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αρνούμαστε να διδάξουμε στα μαθήματα που είτε λόγω πολυπληθούς ακροατηρίου, έλλειψης εξαερισμού και περιορισμένου χώρου, είτε άλλων προβληματικών συνθηκών δεν πληρούν τα ήδη ελλιπή μέτρα της ΚΥΑ.
Επιφυλασσόμαστε στην περίπτωση που δεν εισακουστούν τα δίκαια αιτήματά μας να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας.


Ο Πρόεδρος                   Η Γραμματέας

Δημήτριος Λ. Δρόσος    Ειρήνη Αποστόλου